Bliznowce, blizny przerostowe i blizny zanikowe. Jak powstają jak im zapobiegać i jak leczyć?

Przeczytano 1 326 razy
Publikacja: 2021-10-14
Ostatnia aktualizacja: 2023-01-12
 

Czas czytania: 5 min.

Bliznowiec (inaczej keloid lub blizna keloidowa) to zgrubiała, włóknista blizna o nieregularnym kształcie, rozrastająca się poza miejsce urazu. Jak powstają bliznowce? Czy da się im zapobiegać? Jak leczyć bliznowce? Niniejszy artykuł odpowiada na te pytania.

Bliznowiec – co to? Charakterystyka blizn przerostowych i zanikowych

Co to jest bliznowiec (inaczej keloid)? Jest to guzowaty twór, który stanowi efekt nieprawidłowego gojenia się rany. Bliznowce charakteryzuje nieregularny kształt, zgrubiała i włóknista struktura oraz nadmierny rozrost poza granice rany. Poza bliznowcem wyróżnia się także inne rodzaje patologicznych blizn: blizny zanikowe oraz blizny przerostowe.
Blizny przerostowe wyróżnia charakterystyczny sino-czerwony kolor, zgrubiała struktura oraz wypukły kształt. Blizny przerostowe rozrastają się tylko w obrębie uszkodzonej skóry, co odróżnia je od bliznowców. Tymczasem blizny zanikowe (inaczej zwane także bliznami atroficznymi) powstają na skutek rozpadu włókien kolagenowych w głębszych warstwach skóry, a ich kształt jest wklęsły. To blizny, które nie wystają ponad powierzchnię skóry.

Jak powstają blizny przerostowe, zanikowe i bliznowce?

Wyróżniamy następujące rodzaje bliznowców:

  • bliznowiec samoistny – ten typ bliznowca nie powstaje w wyniku nieprawidłowego gojenia się ran, rozwija się bez konkretnej przyczyny. Bliznowiec samoistny jest najczęściej spotykany w obrębie klatki piersiowej;
  • bliznowiec wtórny – ten typ bliznowca stanowi efekt nieprawidłowego gojenia się rany, np. po urazie mechanicznym, operacji lub oparzeniu.

Bliznowce mogą się pojawić w obrębie kończyn górnych i dolnych oraz na klatce piersiowej. Spotykane są także bliznowce na twarzy, np. w obrębie małżowin usznych. Do powstania blizn patologicznych dochodzi w wyniku powikłań w gojeniu się rany. Może do nich doprowadzić krwiak, zakażenie, a także rozejście się rany.

Najważniejsze przyczyny rozwoju bliznowca to:

  • urazy skóry – oparzenie, uszkodzenie skóry podczas zabiegu chirurgicznego, cesarskiego cięcia, szczepienia lub dermabrazji;
  • choroby – choroby naczyniowe Buergera i Raynauda, cukrzyca, Hashimoto, ospa wietrzna, osteopoikilia, półpasiec, progeria, sklerodermia, trądzik bliznowaciejący, wrodzona łamliwość kości, zapalenie mieszków włosowych, zespół Ehlersa-Danlosa, zespół Rubinsteina-Taybiego;
  • predyspozycje genetyczne;
  • ukąszenia owadów;
  • wykonywanie tatuaży.

Inne ważne czynniki predysponujące do wystąpienia bliznowców to:

  • ciemna karnacja skóry;
  • wiek – tworzenie się blizn o charakterze patologicznym jest charakterystyczne dla dzieci oraz osób w podeszłym wieku.

Leczenie bliznowca, blizn przerostowych i patologicznych

Bliznowiec nigdy nie znika samoistnie, wręcz przeciwnie, z czasem może się powiększać, a także powodować różne dodatkowe dolegliwości, np. ból lub swędzenie. Jeśli bliznowiec jest zlokalizowany w okolicy stawów, może także utrudniać poruszanie się. Leczenie bliznowca ma na celu zapobieżenie wymienionym objawom oraz zredukowanie rozmiaru keloidu, tak, aby skóra odzyskała estetyczny wygląd.

Jak leczyć bliznowiec? Leczenie opiera się o techniki inwazyjne i nieinwazyjne. W tym celu stosuje się:

  • krioterapię – zamrożenie tkanki ciekłym azotem przynosi dobre efekty, ale jedynie przy zmianach o charakterze łagodnym;
  • laseroterapię – zabieg laserem frakcyjnym CO2 stymuluje wytwarzanie nowych włókien kolagenowych, aby uzyskać satysfakcjonujące efekty, należy wykonać kilka zabiegów;
  • leczenie operacyjne – chirurgiczne usunięcie bliznowca wiąże się z ryzykiem rozwoju wtórnych bliznowców, stosuje się je jedynie w ostateczności;
  • opatrunki kompresyjne – odpowiedni ucisk reguluje produkcję włókien kolagenowych, a także redukuje stan zapalny w obrębie blizny; ograniczeniem jest brak możliwości zastosowania tej metody na niektórych częściach ciała;
  • opatrunki silikonowe – ten typ opatrunku pozwala na estetyczną i bezbolesną korekcję blizn. Redukuje wielkość przerosłych blizn oraz bliznowców, poprawia także ich kolor i elastyczność;
  • ostrzyknięcia steroidami – zastrzyki z glikokortykosteroidami są dość bolesne, jednak w połączeniu z innymi metodami, np. krioterapia, dają zadowalające efekty;

Jeśli chodzi o preparaty dostępne w aptekach i sklepach medycznych, które mogą być stosowane bezpośrednio na blizny keloidowe, pomocny może się okazać krem lub maść na bliznowca na bazie silikonu. Silikonowa formuła przyczynia się do zmniejszenia widoczności blizny, poprawia również elastyczność skóry oraz przyspiesza jej regenerację. W kwestii doboru odpowiedniego produktu zawsze warto poradzić się lekarza. Specjalista podpowie, która maść na bliznowiec ma odpowiedni skład, co realnie wspomoże leczenie nieestetycznych pozostałości po zranieniach.

Ponieważ bliznowce mają tendencję do nawracania, proces leczenia jest dość uciążliwy i często nie przynosi trwałych rezultatów. Wymienione powyżej metody leczenia nie pozwalają na całkowite usunięcie bliznowców, mogą je jedynie odbarwić, spłaszczyć lub zmniejszyć.

Jak zapobiegać powstawaniu blizn?

Jak uchronić się przed nieprawidłowym gojeniem rany i w rezultacie – powstaniem nieestetycznych blizn, takich jak bliznowce? Kluczowa jest odpowiednia pielęgnacja rany:

  • dokładne oczyszczanie rany przed jej opatrzeniem;
  • powstrzymanie się od zrywania strupków powstających na ranie;
  • regularne zmienianie opatrunku;
  • regularne przemywanie rany;
  • stosowanie preparatów, które przyspieszają gojenie rany oraz chronią ją przed zakażeniem;
  • zabezpieczenie miejsca zranienia opatrunkiem lub plastrem.

W sklepie internetowym matopat24.pl dostępnych jest wiele produktów, które wspomagają proces gojenia ran, nie dopuszczając do jego zakłócenia. Wśród nich warto wypróbować np. silikonowe opatrunki na blizny Codosil Adhesive. Produkty te służą do rehabilitacji blizn, zarówno przerostowych, jak i bliznowców, nowych i już istniejących. Mogą być stosowane także profilaktycznie, w celu przeciwdziałania formowaniu się blizn. Są wyrobami medycznymi oznaczonymi znakiem CE. Poprawiają wygląd blizny – regularne stosowanie sprawia, że nieestetyczna zmiana skórna ulega rozjaśnieniu i spłyceniu, dzięki czemu jest mniej widoczna. Plaster zabezpiecza ranę oraz zapewnia jej odpowiednie warunki do gojenia. Wykonany z żelu silikonowego produkt chroni także przed promieniowaniem UV.

Najczęściej zadawane pytania

Bliznowiec — co to?

Bliznowiec (zwany także keloidem), to guzowaty twór, zwykle barwy sino-czerwonej, który powstaje w miejscu zranienia. Bliznowce wystają poza granice rany, mają nieregularny kształt oraz zgrubiałą i włóknistą strukturę. Mogą rozwijać się samoistnie lub w wyniku powikłań w procesie gojenia się rany, takich jak np. zakażenie czy też rozejście się rany.

Blizna przerostowa a bliznowiec — czym się różnią?

Blizny przerostowe mają, podobnie jak bliznowiec, sino-czerwony kolor oraz zgrubiało-włóknistą strukturę. Blizny przerostowe są również wypukłe, jednak w odróżnieniu od bliznowców, rozrastają się one jedynie w obrębie uszkodzonej skóry, nie wystając poza granice rany.

Jakie maści na bliznowiec są polecane?

Maści na bliznowiec, które wspomogą leczenie nieestetycznej pozostałości po zranieniu, powinny mieć silikonową formułę. Badania naukowe dowiodły bowiem, że silikon przyczynia się do zmniejszenia widoczności blizny, poprawia jej elastyczność, a także chroni przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi, które mogłyby zakłócać proces bliznowacenia (w tym również przed utratą wody).

UWAGA! Artykuł został opublikowany w celach informacyjnych. Zawarte w nim informacje nie mają na celu zastąpienia indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Przed zastosowaniem się do porad medycznych zawartych w serwisie należy skonsultować się z lekarzem.

 
Autor : Alicja
Specjalistka ds. treści internetowych o tematyce medycznej, w tym w szczególności dotyczących różnych chorób, ich przyczyn, objawów oraz sposobów prewencji i leczenia. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie uzyskała specjalizację Biolog – Antropolog. Kiedy nie pracuje z contentem dla branży medycznej, prowadzi zajęcia z antropologii biologicznej dla dzieci, młodzieży, studentów i osób dorosłych.

Zadaj pytanie lub napisz komentarz

Powiązane wpisy

Zadaj pytanie autorowi artykułu lub skomentuj go