Opatrunek okluzyjny – co to jest? Kiedy stosować?

Czas czytania: 4,5 min.

Opatrunki okluzyjne ściśle przylegają do rany, zapewniając jej skuteczną ochronę przed zanieczyszczeniem i zakażeniami. Kiedy i jak stosować opatrunki okluzyjne? Ile kosztuje opatrunek okluzyjny i gdzie można go kupić? Odpowiadamy na te pytania.

Z czego wykonane są opatrunki okluzyjne? Jakie są zalety tego typu opatrunków?

Wiele osób zastanawia się czym są i jak wyglądają opatrunki okluzyjne. Opatrunki okluzyjne przypominają wyglądem płaską siatkę, są one wykonane z trwałych materiałów nasączonych bezpiecznym środkiem klejącym. Materiałem klejącym jest zazwyczaj substancja hydrożelowa, natomiast zabezpieczenie stanowią substancje foliopodobne, takie jak np. folia paroprzepuszczalna. Opatrunki foliowe okluzyjne są przezroczyste, dzięki czemu można obserwować gojenie się rany bez konieczności ich odlepiania. Materiały, z których wykonuje się opatrunki okluzyjne, nie zawierają żadnych substancji drażniących i są bezpieczne dla alergików.

Najważniejsze zalety opatrunków okluzyjnych to:

• możliwość wielokrotnego odklejania i przyklejania, dzięki czemu możliwe jest wentylowanie rany;
• poprawa skuteczności preparatów leczniczych aplikowanych na ranę;
• stworzenie optymalnego środowiska do gojenia – odprowadzanie wilgoci z rany oraz regulacja temperatury miejsca zranienia;
• szczelne przyleganie do rany i dzięki temu zminimalizowanie szans na jej zabrudzenie lub przesuszenie;
• wodoodporność – opatrunki foliowe oraz z pianki poliuretanowej mogą być używane w czasie kąpieli;
• wysoki komfort użytkowania – opatrunki są dostępne w formie gotowych plastrów, dzięki nasączeniu hydrożelem dopasowują się one do kształtu różnych części ciała;
• wysoka trwałość – opatrunki okluzyjne dobrze przylegają do ciała – szanse na zerwanie opatrunku podczas zakładania ubrań są niewielkie;
• uniwersalny charakter – opatrunki okluzyjne mogą być stosowane w warunkach domowych, w szpitalu lub w terenie.

Opatrunek okluzyjny – kiedy i jak stosować?

Opatrunki okluzyjne stosuje się do zabezpieczania ran niezainfekowanych o niewielkim wysięku. Wykonanie opatrunku okluzyjnego pozwala zahamować krwawienie oraz odseparować ranę od środowiska zewnętrznego. Dodatkową zaletą jest wzmocnienie efektu leczniczego maści i preparatów nakładanych na rany – po nałożeniu opatrunku okluzyjnego substancje lecznicze są lepiej absorbowane przez ranę. Poza lecznictwem opatrunki foliowe znajdują zastosowanie także w kosmetyce oraz jako zabezpieczenie świeżo wykonanego tatuażu (w tym celu wykorzystywane są opatrunki foliowe).

Nałożenie opatrunku okluzyjnego jest bardzo proste, w tym celu należy:

• dobrać odpowiedni rozmiar plastra (powierzchnia opatrunku powinna przykrywać całą ranę, razem z fragmentem zdrowej skóry);
• oczyścić ranę zgodnie z zaleceniami producenta opatrunku;
• jeśli jest takie zalecenie, nałożyć na zmianę chorobową preparat leczniczy;
• otworzyć opatrunek, w razie potrzeby dociąć wyjałowionym narzędziem do odpowiedniego rozmiaru;
• nakleić plaster na ranę;
• zmienić opatrunek na nowy przed upływem 48 godzin.

Opatrunki okluzyjne są przystosowane do tego, by można było je wielokrotnie przyklejać i odklejać – dzięki temu można przeprowadzić wentylację rany bez konieczności wymiany starego opatrunku na nowy. Aby proces gojenia przebiegał sprawnie, ranę należy odsłaniać przynajmniej raz dziennie. Opatrunki okluzyjne są wodoodporne, można ich używać podczas kąpieli w wannie lub pod prysznicem.

Po założeniu opatrunku okluzyjnego bardzo istotna jest obserwacja rany, ponieważ zmiany pod plastrem zachodzą szybciej niż w przypadku klasycznych opatrunków. Przeciwwskazania do stosowania opatrunków okluzyjnych stanowią:

• maceracja naskórka;
• zainfekowanie rany;
• zastosowanie na ranie środków dezynfekujących.

Najczęściej stosowane opatrunki okluzyjne

Opatrunki okluzyjne są dostępne w różnych rozmiarach, dzięki czemu można je dopasować do konkretnych potrzeb. W lecznictwie najczęściej stosowane są:

• opatrunek okluzyjny na rany klatki piersiowej – ten specyficzny typ opatrunku, zwany także wentylowym, może być wyposażony w igłę do odbarczania odmy prężnej lub jednokierunkowe zastawki, które pozwalają wyprowadzić powietrze z klatki piersiowej. Stosowany wtedy, gdy to konieczne, przyspiesza on gojenie się rany klatki piersiowej oraz minimalizuje prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznego stanu – odmy;
• opatrunek okluzyjny na paznokcie – opatrunki okluzyjne stosuje się także na paznokciach, między innymi w leczeniu onycholizy;
• opatrunek okluzyjny na palec – opatrunki okluzyjne można stosować także na ranach stóp, np. palcach lub piętach. Są one polecane np. dla diabetyków z zespołem stopy cukrzycowej. Przed założeniem opatrunku należy zasięgnąć porady lekarza prowadzącego leczenie diabetyka.

Opatrunki okluzyjne na odleżyny

Opatrunki okluzyjne służą do leczenia różnego rodzaju ran przewlekłych. Celem wzmocnienia efektu działania zaaplikowanych preparatów leczniczych stosuje się również opatrunki okluzyjne na odleżyny. Dzięki temu, że opatrunki okluzyjne szczelnie przylegają do rany, minimalizowane jest ryzyko jej przesuszenia lub zabrudzenia. Tym samym odleżyny są chronione przed drobnoustrojami, które mogłyby doprowadzić do ich zakażenia.

Opatrunek wentylowy

Specyficznym rodzajem opatrunku okluzyjnego jest opatrunek wentylowy, przeznaczony do opatrywania ran klatki piersiowej (np. kłutych lub postrzałowych). Jego charakterystyczne cechy to: okrągły kształt oraz konstrukcja złożona z kanałów wentylacyjnych z jednokierunkowymi wylotami zlokalizowanymi poza obszarem rany. Taka budowa opatrunku pozwala na uwolnienie powietrza, które zalega w klatce piersiowej, a jednocześnie zapobiega ona zasysaniu powietrza z zewnątrz. Tym samym opatrunek wentylowy chroni poszkodowanego przed odmą prężną (przedostaniem się powietrza atmosferycznego lub płynów do jamy opłucnowej).

Jednocześnie pamiętajmy, że zgodnie z wytycznymi Polskiej Rady Resuscytacji z 2021 roku postępowanie w otwartych ranach klatki piersiowej wymaga pozostawienia rany nieosłoniętej, tak, aby mogła się ona swobodnie komunikować ze środowiskiem zewnętrznym. Nie należy zakładać na otwartą ranę klatki piersiowej żadnych opatrunków, chyba że to konieczne. Wtedy wskazane jest, aby zastosować specjalistyczny opatrunek nieokluzyjny lub wentylowy (wymagane jest również przeszkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy przy ranach otwartych klatkach piersiowych).

Cena opatrunków okluzyjnych, gdzie kupić?

Opatrunki okluzyjne można kupić w aptekach i sklepach medycznych. Cena zestawu zawierającego dwie sztuki opatrunków może wynieść od 130 do 180 złotych. Najdroższy jest opatrunek okluzyjny na rany klatki piersiowej wyposażony w zastawkę jednokierunkową.

UWAGA! Artykuł został opublikowany w celach informacyjnych. Zawarte w nim informacje nie mają na celu zastąpienia indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza. Przed zastosowaniem się do porad medycznych zawartych w serwisie należy skonsultować się z lekarzem.

Źródła

https://www.prc.krakow.pl/wytyczne_2021.html