Rany cukrzycowe – jak wyglądają? Jakie opatrunki stosować? Jak leczyć?

Nieleczona cukrzyca może dać wiele powikłań, wśród nich najczęstszy jest zespół stopy cukrzycowej. Jeśli diabetyk nie zareaguje od razu po zauważeniu pierwszych objawów stopy cukrzycowej, pojawia się ryzyko powstania ran cukrzycowych. Jak je leczyć?

Rany cukrzycowe a stopa cukrzycowa

Zespół stopy cukrzycowej to dolegliwość, której przyczyną jest długo utrzymujący się nadmiar cukru we krwi. Hiperglikemia prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu układu krążenia i w rezultacie powstania skrzepów, pęknięć oraz martwicy tkanek w obrębie stopy. Pierwsze objawy stopy cukrzycowej to:

• deformacje kości;
• drętwienie i mrowienie kończyn;
• nieprawidłowe (obniżone) napięcie mięśniowe;
• sucha, łuszcząca się skóra na stopach;
• wydłużenie czasu gojenia się ran;
• zimne i blade stopy;
• zmiany w wyglądzie palców i paznokci – nagniotki, modzele, pęcherze.

Po zauważeniu powyższych oznak należy niezwłocznie wdrożyć odpowiednie leczenie, w przeciwnym razie stopa cukrzycowa przerodzi się w rany cukrzycowe. W krytycznych przypadkach może się rozwinąć zakażenie wymagające amputacji części kończyny [1].

Jak wyglądają rany cukrzycowe?

Rany cukrzycowe ocenia się zgodnie z 6-stopniową klasyfikacją owrzodzeń Megitta-Wagnera [2]. Stopień pierwszy według skali to początkowe stadium rozwoju ran cukrzycowych, czyli powierzchowne owrzodzenia. Ze stopniem drugim mamy do czynienia, gdy owrzodzenia są głębokie i sięgają do ścięgna, kości lub stawu. Rany cukrzycowe III stopnia to owrzodzenia głębokie z ropniem lub zapaleniem kości, natomiast owrzodzenia IV i V stopnia to kolejno: martwica przodostopia oraz martwica całej stopy.

Inna klasyfikacja, która pozwala ocenić stopień zaawansowania ran cukrzycowych to skala zaproponowana przez naukowców z Uniwersytetu w San Antonio. Biorą oni pod uwagę nie tylko głębokość owrzodzeń, ale również cechy typowe dla niedokrwienia i zakażenia [3].

Jak leczyć rany cukrzycowe?

W leczeniu stopy cukrzycowej oraz ran cukrzycowych powinni uczestniczyć lekarze różnych specjalności. Aby poprawić stan chorego i nie dopuścić do dalszego rozwoju schorzenia, konieczne jest oczyszczanie oraz dezynfekowanie powstających ran. Najważniejszą rzeczą w przypadku leczenia ran cukrzycowych jest doprowadzenie do wyrównania cukrów, które mają znaczący wpływ na leczenie rany oraz stopień namnażania się bakterii. Lekarz może przepisać antybiotyki, aby zapobiec infekcji bakteryjnej, a także zalecić modyfikację diety i stylu życia. Diabetyk powinien stosować regularnie zabiegi higieniczno-pielęgnacyjne stopy mające na celu przyspieszenie gojenia się ran. Dodatkowo wskazane jest, aby:

• dobrać odpowiednie, specjalistyczne obuwie;
• odciążać kończyny;
• smarować stopy kremami nawilżającymi i natłuszczającymi;
• zainwestować we wkładki do obuwia przeznaczone dla diabetyków.

Jakie opatrunki na rany cukrzycowe?

W leczeniu ran cukrzycowych kluczowe jest oczyszczanie oraz przyspieszanie gojenia. Można to osiągnąć dzięki odpowiednio dobranym opatrunkom na stopę cukrzycową. Specjalistyczne opatrunki pozwolą zahamować rozwój choroby, uśmierzą ból oraz przywrócą stopom zdrowy wygląd.

Na rany cukrzycowe stosuje się najczęściej:

• opatrunki hydrożelowe – ten typ opatrunku zapewnia optymalne nawilżenie i przyspiesza gojenie się rany. Opatrunek wchłania sączącą się wydzielinę, jednocześnie zapewniając właściwą cyrkulację powietrza;
• opatrunki alginianowe – opatrunki z włókien alginianu wapnia są przeznaczone do opatrywania ran zakażonych, głębokich oraz zagrożonych zakażeniem. Ten typ opatrunku wspomaga oczyszczanie rany, wchłania także nadmierny wysięk. Opatrunki alginianowe zawierające srebro działają dodatkowo antybakteryjnie;
• opatrunki ze srebrem na trudno gojące się rany – ten typ opatrunku stosuje się na rany zainfekowane, z wysiękiem oraz wydzielające nieprzyjemny zapach. Jony srebra wykazują właściwości bakteriobójcze, dzięki czemu nie dochodzi do dalszych zakażeń w obrębie stopy. Opatrunek wchłania nadmiar wydzieliny i przekazuje go do kolejnej warstwy (opatrunku wtórnego).

Na rynku są dostępne zarówno klasyczne samoprzylepne opatrunku na rany cukrzycowe, jak i nowoczesne opatrunki w formie sprayu. Innowacyjna postać pozwala na wygodne, bezdotykowe i dzięki temu bardzo higieniczne nakładanie preparatu na zmiany chorobowe. Przed aplikacją sprayu należy dokładnie umyć oraz osuszyć zranione miejsce. Następnie można rozpylić opatrunek z odległości wynoszącej około 10-15 centymetrów. Na rynku medycznym są dostępne produkty wzbogacone o jony srebra, które jeszcze lepiej chronią przed infekcjami.