Co to jest cewnik? Zastosowanie, rodzaje i pielęgnacja. Jak długo może być założony?

Przeczytano 3 503 razy
4 Komentarze
(5)
Publikacja: 2021-11-03
 

Cewnik urologiczny stosuje się, gdy pacjent nie jest w stanie samodzielnie oddawać moczu. Narzędzie służy do odprowadzania moczu z pęcherza moczowego do worka na mocz. Na czym polega pielęgnacja, zakładanie i wymiana cewnika? Podpowiadamy.

Czym są cewniki? Zastosowanie i rodzaje

Cewnik urologiczny (inaczej cewnik moczowy) to wyrób medyczny jednorazowego użytku, w postaci niewielkiej rurki, umieszczanej w pęcherzu moczowym. Narzędzia używa się, aby odprowadzić mocz z pęcherza moczowego pacjenta.

Istnieje kilka rodzajów cewników urologicznych, najpopularniejsze z nich to:

  • cewnik Foleya – ten typ cewnika posiada charakterystyczny balonik (balonik Foleya), który stabilizuje jego położenie w pęcherzu moczowym. Najczęściej stosowany jest cewnik Foleya silikonowy. Wynika to z faktu, że cewniki silikonowe nie powodują zakażeń dróg moczowych oraz nie wywołują uczulenia;
  • cewnik Nelatona – ten typ cewnika stosuje się jednorazowo w celu odprowadzenia moczu z pęcherza moczowego;
  • cewnik Tiemanna – ten typ cewnika jest popularny u pacjentów z przerostem prostaty. Jego charakterystyczną cechą jest końcówka w kształcie stożka oraz dwa boczne otwory;
  • cewnik zewnętrzny – tego typu cewniki urologiczne są zakładane u mężczyzn, bezpośrednio na prącie.

Jak długi jest cewnik Foleya? Rozmiary różnią się w zależności od płci pacjenta (ma to związek z długością cewki moczowej). W przypadku mężczyzn długość cewnika wynosi zwykle 400 mm, natomiast cewniki przeznaczone dla kobiet mają 180 mm.

Jakie są wskazania do cewnikowania? Najważniejsze z nich to:

  • konieczność dokładnej oceny ilości wydalanego moczu u pacjentów w ciężkim stanie ogólnym, osób nieprzytomnych oraz pacjentów po operacjach;
  • konieczność odprowadzenia moczu u pacjentów będących w trakcie chemioterapii dopęcherzowej, po zabiegach urologicznych, z przerostem prostaty lub z zapaleniem pęcherza moczowego.

Cewnik Foleya jest używany także w położnictwie, do preindukowania akcji porodowej. Czy to bezpieczne, żeby używać w ten sposób cewnika Foleya? Poród, nie dość, że jest przyspieszony, to jeszcze jest bezpieczny dla ciężarnej i jej dziecka.

Pielęgnacja cewnika

Jak przepłukać cewnik Foleya? Tego typu czynność może być konieczna, gdy doszło do powstania osadu – kamienia. Na szczęście na rynku medycznym są dostępne specjalne preparaty, które temu zaradzą. Po ich wlaniu do cewnika należy odczekać kilka minut, aby preparat dotarł do wszystkich miejsc. Następnie można wylać całą zawartość cewnika do specjalnego worka, odłączyć go i podłączyć z powrotem worek przeznaczony do zbiórki moczu.
Jak udrożnić zatkany cewnik? Taką sytuację należy zgłosić u lekarza lub pielęgniarki, ponieważ jedynie specjalista może przepłukać cewnik Foleya poprzez poprawę jego pozycji lub przepłukanie solą fizjologiczną.

Zakładanie cewnika i wymiana cewnika

Jak zakłada się cewnik? W pierwszej kolejności należy użyć żelu znieczulającego – dzięki temu zakładanie cewnika nie będzie bolesne i uda się wprowadzić narzędzie do dróg moczowych. Cewnikowanie pęcherza moczowego polega na przyczepieniu cewnika do skóry i przymocowaniu do niego worka na mocz. W przypadku cewnika Foleya należy dodatkowo wypełnić balon Foleya solą fizjologiczną.

WAŻNE: decyzję o cewnikowaniu pęcherza moczowego podejmuje lekarz. Cewnikowanie pęcherza moczowego wykonuje się tylko wtedy, gdy pacjent nie jest w stanie samodzielnie opróżnić pęcherza.

Na czym polega wymiana cewnika Foleya? Usuwanie wymaga opróżnienia worka na mocz, następnie można przystąpić do zdjęcia cewnika. W przypadku cewnika Foleya niezbędne jest opróżnienie balona Foleya dopiero potem złapanie cewnika kleszczami oraz wyciągnięcie go z cewki moczowej. Ponieważ jest to wyrób medyczny jednorazowego użytku, należy go zutylizować.

Jak długo może być założony cewnik? Ile to kosztuje?

Jak długo trzeba nosić cewnik? To zależy od materiału, z jakiego wykonano narzędzie urologiczne. W przypadku cewników lateksowych wymiana jest konieczna po kilku lub kilkunastu dniach, natomiast modele pokryte silikonem lub wykonane z silikonu mogą być użytkowane dłużej. Niektórzy pacjenci potrzebują cewnikowania na stałe, w takich sytuacjach tym bardziej istotne jest, aby systematycznie wymieniać cewnik.
Ile kosztuje cewnik Foleya? Cena w internetowym sklepie medycznym matopat24.pl mieści się w przedziale od kilku do kilkunastu złotych, w zależności od wybranego modelu. Poza cewnikami w sprzedaży są dostępne także inne artykuły medyczne, takie jak np. strzykawki cewnikowe czy też żel znieczulający do cewnikowania pęcherza moczowego.

 
Autor : Alicja
Specjalistka ds. treści internetowych o tematyce medycznej, w tym w szczególności dotyczących różnych chorób, ich przyczyn, objawów oraz sposobów prewencji i leczenia. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, gdzie uzyskała specjalizację Biolog – Antropolog. Kiedy nie pracuje z contentem dla branży medycznej, prowadzi zajęcia z antropologii biologicznej dla dzieci, młodzieży, studentów i osób dorosłych.

Komentarze

  • Napisał: BEN On 2023-05-30
    Ocena:
    5.0

    Interesuje mnie średnice Cystoskopów w milimetrach. (Przelicznik). Spotykam różne oznakowania F. CH , czy to, samo?
    Jakiej średnicy Minimalnej stosuje się Cystoskopy. ( mam przewężony przewód moczowy i nie można wykonać oględzin pęcherza bez dokuczliwej kalibracji )

    Odpowiedź Joanna On 2023-05-31 Szanowny Panie, oba oznaczenia rozmiaru cewnika w skali French (oznaczenie F lub Ch) są poprawne i oznaczają to samo. Przy czym należy pamiętać, że 1 F = 0,33 mm średnicy zewnętrznej cewnika, stąd średnica cewnika Ch 9 wynosi około 3 mm.

  • Napisał: Roman On 2023-03-08
    Ocena:
    5.0

    Dzień dobry. W Norwegii synowi założyli cewnik na penisa. Ma go mieć 4 tygodnie. Potem kontrola. Ma podłączony worek 600 ml i na noc dodatkowo podpinany worek 2-litrowy. Kazali mu wymieniać samemu raz na tydzień. Moje pytanie. Co ma wymieniać raz na tydzień? Rurki prowadzące do worka? Czy te worki przy nodze, czy te dopinane na noc? Te worki są jednorazowe czy wielorazowe? Z góry dziękuję za odpowiedź . Pozdrawiam

    Odpowiedź Joanna On 2023-03-10 Panie Romanie, istnieją różnego rodzaju cewniki i worki do zbiórki moczu - dobowe, tygodniowe, a nawet kilkutygodniowe, a zatem nie jestem w stanie odpowiedzieć na Pana pytanie. Zalecam konsultację z lekarzem, który zakładał cewnik.

  • Napisał: Zygmunt On 2023-02-15
    Ocena:
    5.0

    Czy co cewnik poprawnie założony może wystawać z penisa ok. 4 cm. I czy sam możei wypaść,?

    Odpowiedź Joanna On 2023-02-21 Panie Zygmuncie, zakładam, że poprawnie założony cewnik przez lekarza bądź pielęgniarza nie wypadnie samoistnie. Cewnik powinien nieco wystawać.

  • Napisał: Artur On 2022-10-29
    Ocena:
    5.0

    Miałem zabieg po usunięciu kamicy nerkowej tydzień temu i teraz mam problem, bo niema spermy. Czuję wszytko, mam erekcję, ale na koniec jak czuje ze niby mam coś być, ale nic nie wychodzi

    Odpowiedź Joanna On 2022-11-07 Panie Arturze, powinien Pan zatem skonsultować swoje dolegliwości z lekarzem prowadzącym. Przyczyną braku wytrysku (lub powstania tzw. wytrysku wstecznego) może być lek przyjmowany przez Pana na wyeliminowanie kamicy nerkowej, zakładając, że jest Pan w trakcie leczenia. Z czasem sytuacja powinna się unormować, jednak proszę rozwiać wszelkie wątpliwości u lekarza.

Zadaj pytanie lub napisz komentarz

Powiązane wpisy

Zadaj pytanie autorowi artykułu lub skomentuj go